Coffee History ประวัติศาสตร์กาแฟ 2 ตอน
ข้าม Redsea สู่ Arabia
Coffee history ประวัติศาสตร์กาแฟ ตามความเดิมตอนที่แล้ว เราทราบแล้วว่ากาแฟกำเนิดที่ Kaffa Ethiopia ต่อมานั้นชาวเขาได้นำผลของมันมาปั้นเป็น”energy balls” ไว้กินระหว่างเดินทางไกล ทั้งนี้ในปัจจุบันยังคงมีบริโภคให้เห็นอยู่ในกลุ่มของชนเผ่า the Galla ซึ่งอาศัยอยู่แถบ Sidamo เรื่องของที่มานั้นมีหลายตำนานเหลือเกินแต่ที่คนจำได้มากที่สุดก็คือเรื่องของ Kaldi ทุกตำนานต่างเล่าขานกันถึงพลังที่ได้รับการจากผลกาแฟ มีตำนานหนึ่งกล่าวไว้ว่า Mahomet ชายผู้ดื่มน้ำร้อนสีดำที่ เทพ ดิ เกเบรียลได้มอบให้นั้นทำให้จัดปาร์ตี้ได้ถึง 40 คืนได้มีอะไรกับสาวบริสุทธิ์ได้ถึง 40 นางต่อวัน (ขนาดนั้นเชียว) คาดว่ากาแฟน่าจะข้าม Red sea มาถึง Arabia แม้ว่าจะมีอีกตำนานกล่าวว่า แท้จริงแล้ว คนค้นพบกาแฟก็คือชาว Arabia ชื่อว่า Sheikh Omar เป็นผู้ค้นพบในป่าและนำมาปลูกที่ Yamen เรื่องราวที่พอจะจดบันทึกได้ชัดเจนก็คือที่ Yemen นี่เอง
Yemen
coffee history ประวัติศาสตร์กาแฟ เยเมนอยู่ทางตอนใต้ของ Arabian Peninsula ในช่วงกลางศตวรรษที่ 14 และด้วยภูมิประเทศและสภาพอากาศที่เหมาะสมในช่วงต้นศตวรรษที่ 15 ทำให้มีการเพราะปลูกอย่างแพร่หลาย คาดว่าการคั่วกาแฟ และการบดกาแฟนั้นน่าจะเริ่มต้นที่นี่ด้วยเช่นกัน กาแฟเยเมนที่รู้จักในนาม Mocha ตั้งชื่อตาม Muka เมืองแรกที่ส่งออกกาแฟชนิดนี้ และถือเป็นเมืองเสบียงกาแฟของโลกจวบจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 17 ด้วยบอดี้ที่หนัก รสเปรี้ยวเฉพาะตัวที่อาจทำให้บางคนรู้สึกกระด้างคอและด้วยกลิ่นไวน์และช็อกโกแล็ตนี้เองที่ทำให้ Mocha ได้รับความนิยมตั้งแต่ช่วงแรก พันธุ์ที่มีชื่อเสียงคือ Mattari มีบอดี้หนัก และมีกลิ่นรสอ่อนๆ ของช็อกโกแล็ต และ Sanani มีรสชาติเปรี้ยวของผลไม้
ในกาแฟ Mocha Java blend นั้นมักจะผสมกาแฟ Yemen Mattari ที่มีรสชาติ rich มี body หนักแน่น มีความเป็น winey acidity มีรสของช็อกโกแล็ตเด่นออกมา หากไม่ก็จะใช้ Mocha Sanani มาแทนซึ่งจะมีรสชาติเปรี้ยวของผลไม้และความสมดุลมากกว่า ซึ่งมักเอามาผสมกับ Indonesian Java Arabica coffee กลายเป็น Mocha Java blend ซึ่งได้รับการกล่าวขานว่าเป็น “the world’s oldest recorded coffee blend” จากการค้าขายเมล็ดกาแฟที่ท่าเรือ Mocha สู่ Java ซึ่งเป็นอาณานิคมของชาว Dutch ซึ่งปัจจุบันก็คืออินโดนีเซียนั่นเอง ตลอดท่าเรือต่างเต็มไปด้วยการซื้อขายเมล็ดกาแฟ ตามบ้านช่องเต็มไปด้วยเมล็ดกาแฟ หลังจากสามทศวรรษในเยเมนกาแฟได้กลายเป็นเงินเป็นทองในเยเมนไปแล้ว
ร้านกาแฟ (coffee house) แห่งแรกเปิดในเมือง Mecca ซึ่งเป็นที่แรกที่มีการเริ่มดื่มกาแฟก่อนที่จะเผยแพร่วัฒนธรรมนี้ไปทั่วโลก ร้านกาแฟเหล่านี้ค่อยๆ เปลี่ยนแปลงไปเป็นร้านที่ตกแต่งหรูหราสวยงาม และมีการบรรเลงดนตรี การเต้นรำ เล่นหมากรุก และเป็นที่สนทนาซุบซิบ เป็นทั้งแหล่งบันเทิงและสถานที่พูดคุยด้านธุรกิจ และถูกปิดในที่สุดเมื่อต่อมากลายเป็นแหล่งซ่องสุมทางการเมือง ถึงกับประณามว่ากาแฟเป็นเครื่องดื่มอันชั่วร้ายในขณะที่บางกลุ่มมองว่ากาแฟเป็นยารักษาสารพัดโรค แต่ในภายหลังมีการจัดตั้งร้านกาแฟขึ้นมาอีก การค้าขายกาแฟเป็นการค้าขายที่มีมูลค่าสูงจนชาวอาหรับต้องกีดกันไม่ให้ชาวต่างชาติมีโอกาสได้เห็นต้นกาแฟ รวมทั้งสั่งห้ามนำเมล็ดพันธุ์กาแฟออกนอกประเทศ อย่างไรก็ดี ได้มีการลักลอบนำเมล็ดพันธุ์และต้นอ่อนกาแฟไปปลูกที่อินเดียและชวาซึ่งเป็นเมืองขึ้นของเนเธอร์แลนด์ในขณะนั้น ต่อมาชาวดัทช์กลายเป็นผู้จำหน่ายกาแฟรายใหญ่แก่ชาวยุโรปโดยมีเมืองอัมสเตอร์ดัมเป็นศูนย์กลางการค้า
ราวศตวรรษที่ 16 การกินกาแฟแบบฉบับ Turkish coffee ซึ่งถือเป็นวัฒนธรรมที่มีเสน่ห์อย่างมากจัดเตรียมโดยการต้มผงเมล็ดกาแฟคั่วอย่างดีในหม้อ (cezve หรือ Ibrick ) อาจเติมน้ำตาลบ้าง และเทใส่ถ้วยกาแฟซึ่งจะมีก้นตะกอนกาแฟ ชื่อที่เรียกอธิบายถึงวิธีในการจัดเตรียมไม่ใช่วัตถุดิบที่ใช้ กาแฟตุรกีมีอยู่ทั่วไปทั้งตะวันออกกลาง แอฟริกาเหนือ คอเคซัส และคาบสมุทรบอลข่าน และยังมีดื่มกันในชุมชนชาวตุรกี บอลข่าน และชาวตะวันออกกลางที่อพยพไปอยู่ในส่วนอื่นๆ ของโลก กาแฟตุรกีที่มีชื่อเสียง วัฒนธรรมร้านกาแฟมีการพัฒนาขึ้นอย่างมากในอาณาจักรออตโตมานจนกระทั่งร้านกาแฟได้กลายมาเป็นวัฒนธรรมทางสังคมที่โดดเด่น กาแฟได้ส่งผลต่อวัฒนธรรมของตุรกีเป็นอย่างมากจนกระทั่งคำศัพท์ภาษาตุรกีที่ใช้เรียกอาหารเช้ายังใช้คำว่า คาห์วัลตี (kahvalti) ซึ่งหมายถึง “ก่อนกาแฟ” ขณะที่คำว่าสีน้ำตาลในภาษาตุรกียังใช้คำว่า คาห์เวเรนจี (kahverengi) ซึ่งแปลว่า สีกาแฟ การดื่มกาแฟด้วย Ibrick คือคืองดงามทางวัฒนธรรมอิสลามที่ยังคงอยู่ในปัจจุบัน ในแต่ล่ะปีจะมีการแข่งขันWorld Cezve Ibrik Championship ซึ่งรางวัลที่หนึ่งของโลกปี 2015 ได้ตกไปสู่มือของเจ้าสนามเก่าอย่าง Davide Berti จาก Italy สำหรับคนที่แข่ง Barista SCAA ไม่รุ่งอาจมาเอาดีด้านนี้บ้างก็ได้ SCAE เขาจัดให้
Ottoman Empire
coffee history ประวัติศาสตร์กาแฟ ความนิยมชมชอบของกาแฟนั้นแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็วทั่วอาณาจักรของ Ottoman Empire เกิด coffee house มากมาย เชื่อกันว่า coffee house สมัยนั้น มิได้มีเพียงแต่กาแฟแต่ยังเป็นสถานที่คล้ายๆสถานบันเทิงเริงใจของชาวมุสลิม ความสัมพันธ์ระหว่างกาแฟกับชาวอิสลามนั้นก็มีช่วงระหองระแหงกันอยู่เช่นกัน มุสลิมบางกลุ่มเชื่อว่ากาแฟคือของมึนเมาและถูกสั่งห้ามตามกฎหมาย เมื่อ Khair Beg ผู้ปกครองอาณาจักรเห็นว่ามีนักบวชได้ดื่มกาแฟเพื่อเตรียมตัวในการเภาวนาอันยาวนาน ท่านได้โกรธกริ้วจับนกบวชเหล่านั้นโยนออกไปแล้ววันรุ่งขึ้น Coffee house ทั่ว Mecca ก็ถูกปิดตัวลง ต่อมาภายหลังเมื่อสุลต่านแห่งไคโรซึ่งมีอำนาจเหนือ Khair Beg เข้ามาแทรกแซง ด้วยเห็นว่าไม่ควรมีการสั่งห้ามเครื่องดิ่มที่เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในกรุงไคโรโดยไม่ได้รับการอนุญาตจากพระองค์ Khair Beg ถูกตัดสินประหารชีวิตด้วยข้อหายักยอกเงินในที่สุด ในช่วงหลังศตวรรษที่ 16 กาแฟแพร่กระจายออกไปทั่ว Arabia , North Africa and Turkey ในตุรกีถึงกับมีกฎหมายว่า หากชายได้ไม่สามารถเลียงกาแฟภรรยาหรือหญิงสาวได้แล้ว ก็ไม่มีสิทธิแต่งงาน หญิงนั้นก็ขอหย่าร้างได้ด้วย ต่อมากาแฟกระจายไปสู่ เมดิเตอร์เรเนียนโดย ชายผู้หนึ่งที่มาขโมยเมล็ดกาแฟไป 7 เมล็ด ติดตามตอนที่ 3 (Soon)
How to make Turkish Coffee
ทบทวน coffee history ประวัติกาแฟ
Turkish kahveh ซึ่งเกิดมาจากภาษาอาหรับ qahwah ย่อมาจาก qahhwat al bun หมายความว่า, ความหมาย “เมล็ดของไวน์” วลีนี้นำไปสู่ ความเข้าใจผิดที่ qahwah หมายถึง ” ไวน์ ” จนชาวยุโรปเอาไปเรียกกันว่า “Wine of Arabia”
Kaldi เลี้ยงแพะซึ่งเป็นชาว abbisinia ผู้อยู่อาศัยในดินแดน Kaffa ซึ่งเรียก เอธิโอเปียในปัจจุบัน เขาคือผู้ค้นพบ เมื่อเด็กหนุ่มคนนี้นำนำฝูงแพะของเขาไปกินอาหารที่ภูเขาโดยปล่อยให้มันไปหากินเอง และเมื่อถึงเวลาฝูงแพะไม่กลับมาเขาจึงออกตามหาและพบว่าแพะกำลังกินผลเชอรี่จากต้นไม้ชนิดหนึ่ง ฝูงแพะที่สงบเสงี่ยมของเขากลับดูคึกคักผิดปกติ เขาจึงลองทานบ้างปรากฏว่าทำให้ Kaldi รู้สึกคึกคักตื่นตัวและเต็มเปี่ยมไปด้วยพลัง เขาจึงนำลงไปยังหมู่บ้านไปบอกนักบวชหลัง นี่คือที่มาของเรื่อง แพะเต้นระบำ (The Dancing Goats)
เรียนรู้การชงกาแฟสด สูตรกาแฟ และเครื่องดื่มต่างๆ ในร้านกาแฟ จัดอบรมให้ความรู้บริษัทองค์กร และผู้ที่ต้องการประกอบธุรกิจร้านกาแฟ หรือมีร้านกาแฟอยู่แล้วต้องการเรียนรู้เพิ่มเติม TigerJin เปิดอบรมเทคนิคการทำกาแฟสดให้กับผู้ที่ต้องการจะเป็นบาริสต้าที่ดีทั้งใน และต่างประเทศ แนะนำประสบการณ์การร้านกาแฟอย่างมีเทคนิคชั้นเชิง เป็นที่ปรึกษาระยะยาวไม่ทอดทิ้งกัน สอนโดยผู้เชี่ยวชาญในการชงกาแฟจากออสเตรเลีย มีประสบการณ์เป็นที่ปรึกษาบริษัท ทำงานบาริสต้า สอนทำกาแฟทั้งในประเทศ และต่างประเทศ